باورهای رایج و اشتباه در مراقبت از زخم
مراقبت صحیح از زخم‌های جزئی می‌تواند به بهبودی سریع‌تر و جلوگیری از عفونت کمک کند. اما باورهای غلط زیادی در این زمینه وجود دارد. در ادامه به بررسی برخی از این ایده‌ها می‌پردازیم.
فهرست این مطلب [مخفی]
❌ شستشوی زخم با پراکسید هیدروژن (آب اکسیژنه) یا الکل؟
وضعیت: غلط
دلیل: استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده قوی مانند پراکسید هیدروژن یا الکل می‌تواند به سلول‌های سالم پوست آسیب برساند و روند بهبودی را کندتر کند. بهترین راه برای تمیز کردن زخم‌های جزئی استفاده از محلول شستشوی زخم یا شستشو با **آب ولرم و صابون ملایم** به مدت حداقل 2 دقیقه است تا آلودگی‌ها و باکتری‌ها پاک شوند. برای زخم‌های عمیق، بزرگ یا دارای خونریزی شدید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
✅ آیا باید زخم را مرطوب نگه داشت؟
وضعیت: صحیح
دلیل: محیط مرطوب به سلول‌ها کمک می‌کند تا سریع‌تر تکثیر شوند و زخم را ترمیم کنند. این کار همچنین از خشک شدن و چسبیدن پانسمان به زخم جلوگیری می‌کند. استفاده از یک لایه نازک پماد آنتی‌بیوتیک یا پماد ضد باکتری و پوشاندن زخم با چسب یا باند تمیز، رطوبت لازم را فراهم کرده و از عفونت جلوگیری می‌کند. برای اینکه بتوانید زخم را در رطوبت نگهدارید می توانید از هیدروژل زخم هم استفاده کنید.
❌ آیا بهتر است روی زخم را باز گذاشت تا هوا بخورد؟
وضعیت: غلط
دلیل: پوشاندن زخم با یک پانسمان یا چسب زخم تمیز، آن را در برابر باکتری‌ها، آلودگی و آسیب ناشی از تماس با لباس محافظت می‌کند. این کار همچنین به نزدیک نگه داشتن لبه‌های زخم کمک کرده و روند بهبودی را تسریع می‌بخشد. همیشه قبل از بستن زخم، آن را کاملاً تمیز کنید.
✅ آیا باید بانداژ را به آرامی جدا کرد؟
وضعیت: صحیح
دلیل: کشیدن سریع و ناگهانی بانداژ می‌تواند پوست جدید و در حال ترمیم را پاره کرده و باعث باز شدن مجدد زخم شود. اگر پانسمان به زخم چسبیده است، آن را با کمی **آب گرم** خیس کنید تا به راحتی جدا شود. برای جلوگیری از کنده شدن موهای اطراف زخم، بانداژ را در جهت رویش مو به آرامی جدا کنید. درصورتی که میخواهید پانسمان به زخم نچسبد از پانسمان سیلیکون استفاده کنید.
❌ آیا مالیدن کره روی سوختگی مفید است؟
وضعیت: غلط
دلیل: استفاده از کره، خمیردندان یا یخ بر روی سوختگی نه تنها کمکی نمی‌کند، بلکه می‌تواند با به دام انداختن حرارت و آسیب به بافت، وضعیت را بدتر کند. برای سوختگی‌های جزئی، ناحیه را فوراً زیر **آب سرد روان** (نه یخ) برای ۱۰ تا ۱۵ دقیقه نگه دارید تا درد کاهش یابد. سپس آن را با یک گاز استریل یا پانسمان نچسب بپوشانید. درصورتی که نیاز به اطلاعات بیشتر در مورد درمان سوختگی با آب جوش را دارید مطلب درمان سوختگی با آب جوش را مطالعه کنید.
سوالات متداول در مورد مراقبت از زخم
بهترین ماده برای شستشوی زخم چیست؟
بهترین و ایمن‌ترین راه، شستشوی زخم‌های جزئی با آب ولرم و صابون ملایم به مدت حداقل ۵ دقیقه است. از مواد ضدعفونی‌کننده قوی مانند الکل یا آب اکسیژنه خودداری کنید، زیرا می‌توانند به سلول‌های سالم پوست آسیب زده و روند بهبودی را کند کنند.
چرا نباید روی زخم را باز گذاشت تا هوا بخورد؟
این یک باور غلط است. پوشاندن زخم با یک پانسمان تمیز، آن را در برابر باکتری‌ها، آلودگی و آسیب‌های احتمالی محافظت می‌کند. همچنین، محیط مرطوب زیر پانسمان به نزدیک نگه داشتن لبه‌های زخم و تسریع روند بهبودی کمک می‌کند.
آیا مالیدن کره یا گذاشتن یخ روی سوختگی مفید است؟
خیر، هرگز این کار را نکنید. کره و پمادهای چرب، حرارت را در پوست به دام می‌اندازند و وضعیت را بدتر می‌کنند. یخ نیز می‌تواند به بافت پوست آسیب برساند. برای سوختگی‌های جزئی، ناحیه را فوراً به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه زیر آب سرد روان (نه آب یخ) قرار دهید.
