فوم

پانسمان فوم با محافظت کردن از زخم یا آسیب در مقابل باکتری ها و همچنین با به وجود آوردن محیطی که سبب بهبودی و ترمیم سلول های آسیب دیده میشود می تواند به روند بهبودی زخم سرعت ببخشد. پانسمان های فوم ابزاری اثرگذار برای ترمیم زخم های مرطوب میباشند ، مخصوصا در جلوگیری از آسیب ناشی از پانسمان ، مدیریت زخم های فشاری و به حداقل رساندن ناراحتی و درد پانسمان مفید میباشد

فوم ها معمولا بصورت سلولار ساخته می شوند یعنی از سلول به سلول ترشحات را جذب می کنند به گونه ای که تمامی سطح آن ترشحات اشباع بشود و در آن موقع زمان تعویض به موقع آنها می باشد.

فوم پانسمان ثانویه چیست

ناحیه تماس کف بدون چسبندگی و پرز میباشد که این ساختار موجب می شود تا میزان رسیدگی و شست وشوی آن کاهش پیدا کند همچنین از دیگر ویژگی های آن سهولت در تعویض میباشد .

از مهم ترین مزیت های آن نسبت به سایر پانسمان ها میتوان محافظت از زخم در مقابل ضربه، حرارت و عوامل مخرب آنزیمی را نام برد

طرز استفاده پانسمان فوم

پانسمان فوم با روش های دیگر متفاوت است. لطفا تصور چسب و قیچی و باند را فراموش کنید. در روش فوم عمل کردن طبق دستورالعمل از مهم ترین نکات میباشد. درصورتی که موارد را رعایت نکنید ممکن است ضمن هدر رفتن پانسمان در فعالیت های روزمره دچار عفونت بسیاری شوید. برای احتیاط بیشتر اول دستتان را بشویید. پس از خشک کردن دست ها دستکش دستتان کنید.

ناحیه زخم را با استفاده از اسپری زخم یا محلول زخم خوب تمیز کنید. این مرحله در ادامه روند بهبود شما موثر میباشد . در این مرحله درد بسیار زیاد خواهد بود اما خواهشا در شست و شو سهل انگاری نفرمایید.

با استفاده از گاز استریل یا دستمال خیلی تمیز پوست اطراف زخم را خشک کنید. لبه های فوم باید یک الی دو سانت از زخم بزرگتر باشند یا بریده شوند. معمولا فوم های بدون چسب قابل برش می باشند.

پانسمان ی که حاشیه چسباننده ندارد یا به اصطلاحی بدون چسب می باشد. اگر این چسب ها وجود نداشتند می توانید برای ثابت نگه داشتن آن از نوار چسب حصیری یا یک باند استفاده کنید.

پانسمان کف کاملا نچسب و جداپذیر است. اما در هنگام جداسازی این کار را با دقت و به آرامی انجام دهید. زخم را بعد از هر مرتبه تمیز کنید. استفاده از پانسمان کف قبلی به هیچ عنوان توصیه نمی گردد

انواع پانسمان فوم

ورقه فومی

این نوع پانسمان ها ورقه ای از جنس پلی یورتان یا فوم سیلیکونی هستند که حاوی یا بدون مواد چسبنده میباشند . پانسمان فوم ورقه ای در واقع دارای عملکرد بسیار خوبی در جذب مقادیر بالایی از ترشحات را دارد. هم‌چنین به صورت پد از زخم محافظت کرده و بصورت معمول حالت انسدادی دارند به همین دلیل نیازی به پانسمان ثانویه ندارند. معمولا بین دو تا سه روز در محل زخم باقی می‌مانند که این موجب کاهش هزینه و عدم نیاز به تعویض مداوم پانسمان می‌گردد

فوم پلی یورتان

یکی از انواع پانسمان فوم ، پانسمان فوم پلی یورتان می‌باشد که دارای خاصیت غیر چسبندگی است و از 2 لایه تشکیل شده است :

1. فوم پلی یورتان آب‌دوست با ظرفیت بالای جذب
2. فیلم شفاف پلی یورتان که مانند یک سد در برابر باکتری‌ها عمل می‌کند در حالی که امکان رد و بدل بخار آب وجود دارد. فیلم پلی یورتان ضدآب بوده و پشت آن دارای خاصیت چسبندگی است.

برای زخم‌هایی با ترشحات کم تا متوسط از آنها استفاده می‌گردد. از این نوع پانسمان برای زخم‌هایی با ضخامت نسبی تا عمیق استفاده می‌شود که این زخم ها عبارتند از: زخم فشاری، زخم وریدی و شریانی پا،  سوختگی درجه یک و دو، زخم پای دیابتی و زخم جراحی. از مهم‌ ترین مزایای آن میتوان ایجاد محیط مرطوب ، جذب بسیارعالی به‌ واسطه ساختار سلول باز، اصطکاک کم و مقرون به صرفه بودن را بیان کرد

فوم سیلیکونی

پانسمان فوم سیلیکونی ساخته شده از فوم پلی یورتان شامل یک فیلم پلی یورتان و یک فیلم سیلیکونی میباشد. محصول مورد نظر استریل شده است که قادر به جدا کردن زخم از محل تخلیه زخم میباشد که این موضوع موجب کاهش احتمال عفونت در آن میشود. این نوع پانسمان می‌تواند یک محیط مرطوب را برای التیام زخم فراهم کند و نیاز به تعویض مداوم ندارد. از مهم‌ترین ویژگی‌های آن می‌توان قدرت جذب بالای ترشحات و بهبود سریع زخم را بیان کرد

پانسمان فوم با ژله‌ سیلیکونی

این نوع پانسمان حاوی یک پلیمر هیدروفیلیک یا همان آب‌ دوست با ساختار سه بعدی می‌باشد. دارای قابلیت جذب سریع مقادیر زیادی از ترشحات زخم می‌باشند که می‌توانند یک محیط مرطوب را برای التیام زخم فراهم کند که موجب سرعت بخشیدن در فرآیند بهبود زخم میشود. علاوه بر موارد گفته شده ، پانسمان به زخم نمی‌ چسبد و موجب تسکین آن می‌شود. این پانسمان قابل استفاده برای طیف گسترده‌ای از انواع زخم‌ها مانند زخم فشاری، زخم پا، پارگی پوست و زخم‌های جراحی میباشند. از مهم‌ترین مزایای آن می‌توان به عدم چسبندگی به زخم و برداشتن بدون درد آن، سرعت بخشیدن در فرآیند التیام به ‌واسطه ایجاد یک محیط مرطوب، کاربرد آسان و نرمی را نام برد

 

پانسمان فوم چندلایه ای یا  جزیره ای 

فوم جزیره‌ای از چند لایه تشکیل شده است که شامل نوار پلی یورتان، فوم پلی یورتان که هسته اصلی پانسمان است، فیلم سیلیکونی و فیلم پلی اتیلن میباشد و غیره که قابل استفاده برای التیام زخم با ترشحات سنگین میباشد. این نوع پانسمان برای التیام زخم محیط مرطوبی را فراهم می‌کند که از مهم‌ترین وظایف آن می‌توان به محافظت از زخم در مقابل آلودگی‌های باکتریایی، مانع از خیس‌ شوندگی زخم، جذب ترشحات، جلوگیری از چسبیدن به زخم، تسکین درد بیمار و ممانعت از صدمه دوباره بیمار را نام برد. از مهم‌ترین مزایای آن می‌توان مواردی را نام برد که شامل : محافظت در برابر سیالات و آلودگی‌های باکتریایی، خاصیت جذب بالا،  استفاده راحت ، غیر چسبنده بودن هسته پانسمان، ، نرمی و راحتی ، قدرت مرطوب‌سازی مناسب و آلرژی کم میباشند

پانسمان فوم پر کننده

فوم پر کننده نیز به عنوان یک فوم که بواسطه کیفیت و نوع ساخت آن می تواند داخل زخم ها قرار بگیرد جذب بسیار بالایی دارد با ایجاد رطوبت برای زخم ترشحات آن را نیز کنترل می کند همچنین در کمک به دبریدمان اتولیتیک موثر است و از توسعه گرانول و بافت اپیتلیال تازه محافظت می کند. معمولا این نوع فوم از انعطاف بالایی به جهت شکل پذیری داخل زخم برخوردار است.

پانسمان فوم نقره‌

این نوع پانسمان به صورت غیر چسبنده و استریل شده است که دارای قدرت جذب بالایی میباشد. این پانسمان دارای بافت نرم و وظیفه اصلی آن از بین بردن باکتری‌ها از طریق ایجاد یک محیط مرطوب برای زخم میباشد. زمانی که زخم حاوی مقادیر زیادی ترشحات ناشی از تخلیه باشد این پانسمان می‌تواند ترشحات را جذب کند. از مهم‌ترین مزایای آن می‌توان موارد جلوگیری از نفوذ باکتری‌ها به زخم و ایجاد عفونت، غیر چسبنده بودن، قابل استفاده بودن برای گستره وسیعی از باکتری‌ها و فراهم کردن محیط مرطوب را بیان کرد

یک سری از انواع فاکتورهای رشد بصورت آزاد در این محیط مرطوب می‌گردند که برای التیام زخم مناسب هستند. از جمله این موارد میتوان به تحریک تکثیر سلولی و کمک به حفظ حیات سلولی اشاره کرد. همچنین موجب ایجاد فاکتور رشد فیبروبلاست ترشحات زخم، فاکتور رشد اپیدرمی و فاکتور رشد برآمده از پلاکت می‌شود که شدت آن‌ها در محیط مرطوب نسبت به  محیط نامرطوب بیشتر میباشد. همچنین این ترشحات موجب زیاد شدن رشد فیبروبلاست های کشت شده، کراتینوسیت ها، و سلول‌های اندوتریال میشوند. از دیگر مزایای محیط مرطوب میتوان تسریع در مهاجرت سلول‌های پوست و التیام زخم‌هایی که در محیط مرطوب تمیز نشده‌اند را نام برد که برای مهاجرت سلول‌های اپیدرمی و التیام زخم‌ها مفید میباشد

پانسمان فوم نقره

فوم های پیشرفته 

فوم های پیشرفته می توانند مانند انواع از فوم هایی که بالا معرفی کردیم باشند مانند فوم پلی اورتان یا فوم ساده یا فوم چسبدار اما با این تفاوت که بروی لایه سطحی آنها می تواند حتی هیدروژل خشک باشد یا لایه ضد  باکتری خاصی بسته به شرکت سازنده آن باشد یا درون بافت آنها بگونه ای باشد که خاصیت ضد باکتری یا عملکرد خیلی متفاوتی به نسبت بقیه داشته باشند.

فوم های پیشرفته

 

اشکال فوم برای زخم

فوم ها می توانند به صورت های مختلفی باشند برای نواحیه مختلف بسته به نظر سازنده 

• فوم ساکروم یا ساکرال
• فوم پاشنه 
• فوم ضربدری 
• فوم نواری 
• فوم رولی 
• باند رولی فوم دار
• فوم گرد و غیره

باند رولی فوم دار و فوم رولی