مراقبت از زخم جراحی و نکات مهم مربوط به آن
زخم جراحی
زخم جراحی، بریدگی یا برشی بر روی پوست است که معمولاً در طی جراحی توسط چاقوی جراحی ایجاد می‌شود. زخم جراحی می‌تواند نتیجه‌ی تخلیه‌ای باشد که در طی جراحی انجام‌شده است. اندازه این زخم‌ها بسیار متفاوت است و معمولاً با بخیه بسته می‌شوند اما در بعضی موارد برای درمان باید باز بمانند.
انواع مختلف زخم‌های جراحی
این نوع زخم‌ها را می‌توان به چهار دسته تقسیم‌بندی کرد. این دسته‌بندی‌ها بر اساس پاکیزه یا آلوده بودن، خطر عفونی بودن و محل قرارگیری زخم در بدن صورت می‌گیرد.
- دسته اول:
این زخم‌ها پاک هستند و علائم عفونت و التهاب را ندارند. این زخم‌ها معمولاً چشم، پوست و یا دستگاه عروقی را شامل می‌شوند.
- دسته دوم:
این زخم‌ها به‌عنوان زخم‌های آلوده- تمیز در نظر گرفته می‌شوند. اگرچه زخم نشانه‌ای از عفونت ندارد، به خاطر محل قرارگیری، خطر مبتلابه عفونت بالا است. برای مثال، احتمال عفونت زخم‌های جراحی دستگاه گوارش بسیار بالا است.
- دسته سوم:
خطر ابتلا به عفونت برای زخم جراحی که در آن یک جسم خارجی با پوست در تماس باشد بسیار بالاست و این زخم به‌عنوان زخم عفونی در نظر گرفته می‌شود. برای مثال، زخم گلوله می‌تواند پوست اطراف محل جراحی را آلوده کند.
- دسته چهارم:
این نوع زخم‌ها به‌عنوان زخم‌های عفونی کثیف در نظر گرفته می‌شود که شامل زخم‌هایی است که در معرض مواد مدفوعی قرار دارند.
چه چیزی باعث زخم جراحی می‌شود؟
زخم‌های جراحی زمانی ایجاد می‌شود که جراح با وسایل جراحی به نام چاقو جراحی، بریدگی با برشی را بر روی بدن بیمار ایجاد کند. طیف گسترده‌ای از اتفاقات پزشکی نیاز به جراحی دارند. اندازه زخم جراحی بستگی به روش و مکان عمل دارد.
عوامل خطر برای عفونت زخم جراحی چیست؟
هر عمل جراحی باعث ایجاد زخم جراحی می‌شود. خطر ابتلا به عفونت بعد از جراحی بین 1 تا 3 درصد است. عوامل خطر برای ایجاد عفونت زخم جراحی شامل داشتن سایر مسائل پزشکی مانند دیابت و سیستم ایمنی ضعیف است.به‌علاوه، برای افراد سیگاری، مسن و کسانی که اضافه‌وزن دارند هم خطر ابتلا به عفونت وجود دارد. علاوه براین ها، خطر ابتلا به عفونت برای جراحی‌های اورژانسی، شکمی و جراحی‌هایی که بیش از 2 ساعت طول می‌کشند هم بالا است.
علائم عفونت زخم جراحی چیست؟
زخم‌های جراحی باید به‌طور مرتب بررسی شوند تا در مورد درستی درمان آن‌ها اطمینان حاصل شود. عفونت، با توجه به مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری، ممکن است بر روی پوست، بافت زیرپوست یا ایمپلنت تأثیر بگذارند. علائم عفونت زخم‌های جراحی در زیر آورده شده است:
- افزایش درد و قرمزی اطراف زخم
- تأخیر در بهبودی
- وجود چرک
- داشتن بوی بد و یا ترشحات در اطراف زخم
در برخی موارد، این زخم‌ها می‌توانند عمیق‌تر و یا خشک باشند. یکی از علائم شایع برای این نوع زخم‌ها، داشتن تب است.
نحوه تشخیص عفونت ناشی از زخم جراحی
پزشک می‌تواند از طریق آزمایش زخم، بررسی نشانه‌ها و یا ترشحات آبکی زخم، عفونت این نوع زخم‌ها را تشخیص بدهد.
چگونگی درمان زخم های جراحی
درمان زخم های جراحی گاهی اوقات بستگی به محل آن دارد. پانسمان جراحی معمولاً بر روی زخم قرار می‌گیرد و ممکن است نیاز به تعویض منظم داشته باشد. پوست اطراف این زخم معمولاً باید با آب‌نمک و صابون تمیز شوند. ممکن است شستشو با آب‌نمک هم برای زخم نیاز باشد که می‌توان این کار را با پر کردن یک سرنگ از آب‌نمک و اسپری کردن آن بر روی زخم انجام داد.
مراقبت از زخم جراحی در خانه
پانسمان این زخم‌ها را می‌توان به‌طور مرتب در خانه عوض کرد و آن‌ها را تمیز کرد. می‌توان از مسکن هم برای کاهش درد آن‌ها استفاده کرد. بیماران معمولاً قبل از بهبود کامل زخم جراحی خود، از بیمارستان مرخص می‌شوند پس برای بیماران داشتن وسایل مراقبت از زخم در خانه ضروری است. مراقبت صحیح از زخم، درمان را سریع می‌کند خطر ابتلا به انواع عفونت را کاهش می‌دهد.
برخی از عوارض زخم‌های جراحی
معمولاً در طی سی روز از جراحی، ممکن است زخم‌های جراحی عفونی شوند. عفونت‌ها ممکن است با قرمزی، درد و چرک‌های عفونی همراه باشد. برای درمان عفونت، پزشک شما ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز کند و یا مجبور باشد که زخم شما را باز کند و آن را تمیز کند.
مدت‌زمان بهبودی زخم‌های جراحی
زمان بهبودی متفاوت است و می‌تواند هفته‌ها تا ماه‌ها طول بکشد. جراح شما باید قادر باشد که به شما اطلاعات دقیقی در مورد زمان برگشت به کار، ورزش و حالت عادی شما بدهد.
چشم‌انداز
زخم‌های جراحی می‌توانند به‌خوبی بهبود یابند. توصیه‌های کنترل عفونتی که ذکر شد می‌تواند به بهتر شدن کیفیت بهبود زخم کمک کند.
